Η διαφήμιση για να τραβήξει την προσοχή μας, να μας επηρεάσει και να μας πείσει χρησιμοποιεί:
- Την Προστακτική έγκλιση
Ορθογραφία της Προστακτικής
Παρατήρησε πώς σχηματίζεται η Προστακτική ενεργητικής φωνής
στα ρήματα
της β΄ συζυγίας
Αγαπώ – αγάπησε – αγαπήστε
Περπατώ – περπάτησε – περπατήστε
Τρυπώ – τρύπησε – τρυπήστε
Της α΄ συζυγίας
Ποτίζω – πότισε – ποτίστε
Καθαρίζω – καθάρισε – καθαρίστε
Σκουπίζω – σκούπισε – σκουπίστε
Κλείνω – κλείσε – κλείστε
Δακρύζω – δάκρυσε – δακρύστε
Καρφώνω – κάρφωσε – καρφώστε
Θυμόμαστε ξανά:
ΠΡΟΣΟΧΗ, Η Προστακτική του Αορίστου δεν παίρνει
αύξηση ούτε στα απλά ούτε στα σύνθετα ρήματα. Πχ. Έγραψα – γράψε, υπέγραψα –
υπόγραψε
- Πολλά σημεία στίξης
Τα σημεία της στίξης
Τα σημεία της στίξης είναι τα σημαδάκια εκείνα που μας
δείχνουν πού πρέπει να σταματήσουμε και πόσο, όταν διαβάζουμε ένα κείμενο, με
τι ύφος θα διαβάσουμε και πώς θα χρωματίσουμε τη φωνή μας. Γι’ αυτό είναι πολύ
σημαντικά για τη σωστή ανάγνωση και γραφή.
- Η τελεία ( . )
o Τελεία
βάζουμε στο σημείο στο οποίο πρέπει να σταματήσει λίγο αυτός που διαβάζει ένα
κείμενο. Ύστερα από την τελεία αρχίζω με κεφαλαίο γράμμα.
o Ακόμα
τελεία χρησιμοποιούμε στους πολυψήφιους αριθμούς πχ. 4.567 και στις
περισσότερες συντομογραφίες πχ. π.μ, μ.Χ.
- Το ερωτηματικό ( ; )
Είναι το σημάδι που βάζουμε στο τέλος μιας ευθείας ερώτησης.
Πχ. Ποιος χτύπησε την πόρτα; Ύστερα από το ερωτηματικό συνεχίζω με κεφαλαίο
εκτός κι αν η φράση συνεχίζεται. Πχ. Ποιος χτύπησε την πόρτα; ρώτησε ο Γιάννης.
- Το θαυμαστικό ( ! )
Είναι το σημάδι που βάζουμε στο τέλος κάθε πρότασης που
εκφράζει συναισθήματα όπως χαρά, λύπη, θαυμασμό, έπαινο κλπ.
Πχ. Τι ωραία που ζωγραφίζεις! Τα κατάφερες τέλεια!
Επίσης θαυμαστικό βάζουμε μετά από επιφωνήματα ή
επιφωνηματικές φράσεις.
Πχ. Ζήτω!, Εύγε!, Παναγία μου!, Βοήθεια!, Μα την αλήθεια!
- Η άνω τελεία ( · )
Η άνω τελεία χρησιμοποιείται για να χωρίσει μέσα στην ίδια
φράση δυο μέρη που το ένα επεξηγεί το άλλο ή έρχεται σε αντίθεση με αυτό. Μετά
την άνω τελεία ξεκινώ με μικρό γράμμα. Όταν διαβάζουμε τη φράση σταματάμε λίγο
λιγότερο από την τελεία και λίγο περισσότερο από το κόμμα.
Π.χ Αυτό δεν ήταν ταξίδι· ήταν σκέτη ταλαιπωρία.
Αυτός δεν ήταν
άνθρωπος· ήταν σκέτος αγροίκος.
- Η διπλή τελεία ( : )
- Τη σημειώνουμε πριν τα εισαγωγικά, όταν αναφέρουμε τα λόγια κάποιου όπως ακριβώς τα είπε. Πχ. Τότε ο Γιάννης φώναξε: « Είμαι έτοιμος για όλα».
- Τη σημειώνουμε επίσης όταν απαριθμούμε πρόσωπα, πράγματα κλπ. Πχ. Έχω σημειώσει για να αγοράσω: ντομάτες, κρεμμυδάκια, τυρί και πατάτες.
- Η παρένθεση ( )
- Μέσα σε αυτήν κλείνουμε μια λέξη ή φράση που εξηγεί ή συμπληρώνει τα λόγια μας π.χ. Ο θείος μου ( αυτός που μένει στην Αμερική ) αρρώστησε βαριά.
- Επίσης τη χρησιμοποιούμε όταν αναφέρουμε από πού είναι το κομμάτι ( η πρόταση) που έχω γράψει π.χ. Ένας αϊτός περήφανος (Δημοτικό).
- Η παύλα ( — )
Χρησιμοποιείται στο διάλογο κάθε φορά που υποδηλώνεται ότι
αλλάζει το πρόσωπο που μιλά.
Πχ. ___ Γιάννη, έλα γρήγορα στο τηλέφωνο.
___ Ποιος με ζητάει;
___ Ο παππούς από το χωριό.
8. Η διπλή παύλα ( __ __ )
Η διπλή παύλα χρησιμοποιείται ακριβώς όπως η παρένθεση
Πχ. Ο Γιάννης Σταθακόπουλος __ ο πρόεδρος του χωριού __
έφυγε βιαστικά για την πόλη.
9. Τα εισαγωγικά ( «
» )
- Τα εισαγωγικά τα χρησιμοποιούμε, όταν τα λόγια κάποιου προσώπου ή μια λέξη όπως ακριβώς το είπε κάποιος. Πχ. Οι Έλληνες το 1821 βροντοφώναξαν: « Ελευθερία ή θάνατος». Το 1940 ο ελληνικός λαός είπε περήφανα το «ΟΧΙ».
- Το χρησιμοποιούμε ακόμα ,όταν γράφουμε το όνομα μιας εφημερίδας, ενός κτιρίου, πλοίου κλπ. Πχ. Θα φύγουμε για την Κρήτη με το πλοίο «Φαιστός». Την είδηση έγραψε η έγκυρη εφημερίδα « Φοίνικας».
10. Τα
αποσιωπητικά ( … )
Τα αποσιωπητικά χρησιμοποιούνται στο τέλος μιας φράσης που
δεν έχει τελειώσει είτε γιατί δε θέλω να την τελειώσω πχ. Σταμάτα, γιατί …,
είτε γιατί εννοείται αυτό που ακολουθεί πχ. Και τότε όπως καταλαβαίνεις
ακολούθησε …, είτε γιατί δε μπορώ να τη συνεχίσω (λόγω συγκίνησης κλπ.) πχ. δε
βρίσκω λόγια να σας ευχαριστήσω …
11. Το κόμμα ( , )
Όταν διαβάζουμε σταματούμε λίγο τη φωνή μας, όταν συναντούμε
το κόμμα.
Το χρησιμοποιούμε όταν:
- Χωρίζουμε λέξεις ασύνδετες μεταξύ τους ( δηλαδή δεν ενώνονται με σύνδεσμο, ενώ θα μπορούσαν) πχ. Στη γιορτή μου θα έρθουν ο Κώστας, η Αθηνά, η Ευγενία και ο Αλέκος.
- Χωρίζουμε προτάσεις που είναι ασύνδετες μεταξύ τους. Πχ. Κάθε πρωί σηκώνομαι, πλένω το πρόσωπό μου, τρώω το πρωινό μου, παίρνω τη τσάντα μου και φεύγω για το σχολείο.
- Χωρίζουμε τις κύριες προτάσεις (που στέκονται μόνες τους στο λόγο, έχουν από μόνες τους νόημα) από τις δευτερεύουσες προτάσεις. Θα είμαστε πολύ κοντά στην Πάρο, όταν στον ορίζοντα ξεπροβάλλουν οι Πύλες.
- Χωρίζουμε με κόμμα την κλητική προσφώνηση (όταν φωνάζω ή απευθύνομαι σε κάποιον). Πχ. Γιάννη, έλα να δεις τι έγινε. Έλα, Γιάννη, να δεις τι έγινε. Έλα να δεις τι έγινε, Γιάννη.
- Κόμμα βάζω και μετά από μόρια και επιρρήματα, όταν είναι στην αρχή της πρότασης. Πχ. Ουφ, μας έσκασες!, Ναι, είμαι σίγουρος γι ‘αυτό.
- Με κόμμα ακόμα χωρίζουμε την παράθεση πχ. Η Αθήνα πήρε το όνομά της από την Αθηνά, τη θεά της σοφίας (παραθέτουμε, δίνουμε μια πληροφορία για την Αθηνά) και την επεξήγηση πχ. Η Αθήνα πήρε το όνομά της από τη θεά της σοφίας, την Αθηνά ( επεξηγούμε ποια είναι η θεά της σοφίας)
- Πολλά επίθετα συχνά στο συγκριτικό ή τον υπερθετικό βαθμό
Βαθμοί των επιθέτων
Το επίθετο είπαμε πως είναι η λέξη που χαρακτηρίζει το
ουσιαστικό. Προσέξτε όμως το παράδειγμα.
Πχ Η Αλίκη είναι
αδύνατη. Η Ξανθούλα είναι αδυνατότερη (ή πιο αδύνατη ) από την Αλίκη.
Όπως φαίνεται από το παράδειγμα τα δύο κορίτσια δεν έχουν το
χαρακτηριστικό αδύνατος στον ίδιο βαθμό.
Οι βαθμοί των επιθέτων είναι τρεις: Ο Θετικός βαθμός που δείχνει ότι το ουσιαστικό έχει ένα
χαρακτηριστικό που το έχουν πολλά άλλα.
Πχ. Η ελιά είναι πυκνή
Ο Συγκριτικός
βαθμός που δείχνει ότι το ουσιαστικό έχει ένα χαρακτηριστικό σε
μεγαλύτερο βαθμό από ένα άλλο (σύγκριση)
Πχ. Η ελιά είναι πυκνότερη ( ή πιο πυκνή) από τη λεμονιά.
Ο Υπερθετικός
βαθμός. Εδώ το ουσιαστικό μας έχει ένα χαρακτηριστικό σε μεγαλύτερο
βαθμό από όλα τα όμοια του που συγκρίθηκε.
Πχ. Η ελιά μας είναι το πυκνότερο δέντρο της αυλής. (σχετικό υπερθετικό)
Μπορεί όμως το ουσιαστικό μας να έχει ένα χαρακτηριστικό σε
πολύ μεγάλο βαθμό χωρίς να γίνεται σύγκριση με άλλα
Πχ. η ελιά μας είναι πυκνότατη (απόλυτο υπερθετικό).
Οι τύποι των επιθέτων στο Συγκριτικό και
τον Υπερθετικό βαθμό λέγονται παραθετικά του επιθέτου.
Ο Συγκριτικός βαθμός μπορεί να
σχηματιστεί περιφραστικά πχ. ο
Γιώργος είναι πιο έξυπνος από τον Παύλο ή
μονολεκτικά πχ. ο Γιώργος είναι εξυπνότερος από τον Παύλο.
Το σχετικό υπερθετικό σχηματίζεται περιφραστικά: πχ. το κυπαρίσσι είναι το
πιο ψηλό δέντρο της αυλής.
Το απόλυτο
υπερθετικό σχηματίζεται μονολεκτικά:
ο ναός της Αγίας Ειρήνης είναι ωραιότατος ή
περιφραστικά: πχ. ο ναός της Αγίας Ειρήνης είναι πάρα πολύ ωραίος.
Πολλές φορές
σχηματίζουμε τον υπερθετικό βαθμό με μια σύνθετη λέξη με πρώτο συνθετικό τα
παρακάτω κατά (κατασκότεινος), θεο (θεοπάλαβος), όλο (ολοσκότεινος), παν
(πανάγαθος), τρις (τρισχειρότερος), υπερ (υπεραισιόδοξος),
Πεντα (πεντάμορφη)
Ανώμαλα παραθετικά
Θετικός
|
Συγκριτικός
|
Υπερθετικός
|
κακός
|
χειρότερος
|
χείριστος
|
καλός
|
καλύτερος
|
άριστος
|
λίγος
|
λιγότερος
|
ελάχιστος
|
μικρός
|
μικρότερος
|
ελάχιστος
|
μεγάλος
|
μεγαλύτερος
|
μέγιστος
|
πολύς
|
περισσότερος
|
πλείστος
|
Οι λέξεις που τελειώνουν σε –μενος, -μενη, - μενο δεν είναι
επίθετα, αλλά μετοχές παρόλο που έχουν ρόλο επιθέτου και κλίνονται σαν αυτό.
Παραθετικά επιρρημάτων
Πολλά επιρρήματα σχηματίζουν κι αυτά παραθετικά όπως:
Ωραία – ωραιότερα – ωραιότατα
Βαριά – βαρύτερα – βαρύτατα κλπ.
- συμφράσεις και εκφράσεις
Εκφράσεις και συμφράσεις
Εκφράσεις είναι τα λόγια (λέξεις ή φράσεις ) που έχουν
κάποια ιδιαίτερα, συνήθως μεταφορική σημασία. Πχ. Έπεσε με τα μούτρα στο φαϊ
(άρχισε να τρώει με λαιμαργία).
Συμφράσεις είναι τα λόγια, συνήθως δυο λέξεις μαζί, που τις
συναντάμε κατά κανόνα μαζί και σημαίνουν ένα συγκεκριμένο πράγμα. Πχ. Σοκολάτα
αμυγδάλου, χυμός πορτοκάλι.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.